Kilogram
Birlik:
- Agyrlyk
- Agyrlyk (ylmy däl amallarda)
Bütindünýä ulanylyş:
- Global
Häsiýetnama:
Kilogram Halkara birlikler ulgamynda (SI) esasy agram birligi bolup durýar we ol gündelik ulanylýan agram birligi hökmünde kabul edilen (islendik obýekte täsir edýän dartylam güýjüdir).
Kilogram takmynan bir litr suwuň agramyna deň bolup durýar.
Häsiýetnama:
Kg Halkara Kilogram Etalonynyň (HKE) agramyna, ýagny 1889-njy platina-iridiý splawyndan öndürilen we Fransiýanyň Sewr şäherçesindäki Agramlaryň we Ölçegleriň Halkara Edarasynda saklanýan bloga deň gelmegi bilen kesgitlenýär.
Bu barlaghanada öndürip bolan esasy fundamental fiziki emläkden başga fiziki obýekti bolan ýeke-täk Ölçeg Birligidir.
Asyl:
Gysga wagtlygyna graw (şeýle hem metala salgylanma standarty) 1799-njy ýylda kilogram bilen ýeri çalşylýança müň gramy aňlatmaklyk üçin ulanylypdyr.
1795-nji ýylda metrik ölçeg ulgamlary Fransiýada girizilipdir we grama ýüz metr kuba deň bolan suwuň arassa göwrüminiň we buzuň ereýän temperaturasynyň absolýut agramy hökmünde kesgitleme berlipdir.
Kilogram (chilioi (müň) we gramma (kiçi agram) diýen grek sözlerinden gelip çkypdyr) söwdada uly mukdarlar üçin has köp ulanylýan agyrlyk agramy hökmünde atlandyrylypdyr we ähli metrik ölçeg ulgamlarynda agyrlygyň esasy birligine öwrülipdir.
1960-njy ýylda çap edilen Birlikleriň Halkara Ulgamy kilogramy agyrlygyň esasy birligi hökmünde ulanypdyr we ýer ýüzündäki ähli ýurtlar tarapyndan diýlen ýaly kabul edilipdir. (Muňa Amerikanyň Birleşen Ştatlary ýaly ýurtlar degişli bolmandyr.)
Umumy salgylanmalar:
- Bir kilogram ortaça alkogolsyz içginiň bir litrlik çüýşesiniň agramyna barabar.
- Şeker adatça 1 kilogramlyk ölçemede satylýar.
- Adaty basketbol agramy takmynan 1 kg.
Ulanyş konteksti:
Kilogram global ölçekde massa we agyrlygyň birligi hökmünde gündelik esasda ulanylýar.
Başga-da bu ähli m.k.s. ölçeg sistemalary üçin metr, kilogram we sekundyň güýç üçin nýutonyň ulanylmagy we basyş açin paskalyň ulanylmagy ýaly beýleki konseptlerde biri biri bilen baglanyşykly ulanmak babatynda massanyň esasy birligidir.
Komponent birlikler:
- 1kg = 1000g (gram)
Birnäçe:
- 1000kg = 1 metrik tonna(ABŞ: metrik tonna)