ფუტები
-ის ერთეული:
- სიგრძე / მანძილი
მსოფლიო გამოყენება :
- ძირითადად გამოიყენება, როგორც ოფიციალური საზომი ერთეული ამერიკის შეერთებულ შტატებში. კანადა ასევე აღიარებს ფუტს, როგორც ალტერნატიულ საზომ ერთეულს (სტანდარტული მეტრული სისტემის მიმართ), და ფუტი ფართოდ გამოიყენება დიდ ბრიტანეთში.
- ფუტი ასევე მთელი მსოფლიოს მასშტაბით გამოიყენება სიმაღლეების გასაზომად საავიაციო სფეროში.
აღწერა :
ფუტი არის სიგრძის ერთეული, რომელიც გამოიყენება იმპერიულ და აშშ ადგილობრივ საზომ სისტემებში, და წარმოადგენს იარდის 1/3 ნაწილს. ის დაყოფილია 12 დუიმად.
განსაზღვრება:
1959 წელს იარდის და ფუნტის შესახებ საერთაშორისო შეთანხმებამ (ამერიკის შეერთებულ შტატებს და ერების თანამეგობრობას შორის) იარდი განსაზღვრა, როგორც ზუსტად 0.9144 მეტრი, რამაც, თავის მხრივ, ფუნტის მნიშვნელობა გაუტოლა 0.3048 მეტრს (304.8 მმ-ს).
წარმოშობა :
ფუტი სიგრძის საზომ ერთეულად თითქმის მთელი ისტორიის განმავლობაში გამოიყენებოდა - მათ შორის ანტიკურ საბერძნეთში და რომის იმპერიაში - და სახელი ზოგადად მომდინარეობს მოზრდილი მამაკაცის ფეხის (ან შესაძლოა ფეხსაცმლის) ზომიდან. თავდაპირველად ფუტი იყოფოდა 16 კომპონენტ ერთეულად, რომაელები ფუტს ასევე ყოფდნენ 12 უნციად - რაც თანამედროვე ინგლისური ტერმინის ინჩის (inch) საფუძველს წარმოადგენს.
ფუტი ევროპის ქვეყნებში ბოლო ორი ათასწლეულის უმეტესი პერიოდის განმავლობაში გამოიყენებოდა, თუმცა ხშირი იყო ეროვნული და რეგიონული ვარიაციები. იმის მიხედვით, თუ სად (და როდის) იყო გამოყენებული ტერმინი ფუტი, ის შეიძლებოდა ყოფილიყო 273 მმ-დან 357 მმ-მდე. ფუტი ყოველდღიურ ხმარებაში შემოვიდა ინგლისურენოვან ქვეყნებში მსოფლიოს გარშემო.
ფუტის ხმარება შემცირდა ქვეყნების უმრავლესობაში, რომლებმაც მეტრული სისტემა მიიღეს, დაწყებული საფრანგეთიდან, მე-18 საუკუნის ბოლოს.
გავრცელებული ხმარება :
- ინგლისის საფეხბურთო ასოციაციის საფეხბურთო კარი 8 ფუტის სიმაღლის და 8 იარდის (24 ფუტი) სიგანისაა.
- "ექვსი ფუტის სიღრმეზე" ევფემისტური გამოთქმაა დასაფლავების აღსანიშნავად, ან,უფრო ფართოდ, გარდაცვლილ ადამიანზე ხანდახან იტყვიან, "ექვსი ფუტის სიღრმეზე" არისო.
- "ხუთი ფუტის სიმაღლეზე და ზემოთ იწევს" (Five Feet High and Rising) (მინიშნება წყალდიდობაზე) გამოყენებული იყო სიმღერის სათაურად ჯონი ქეშის მიერ. დე ლა სოულმა შემდგომში თავისი 1989 წლის ჰიტური ჰიპ ჰოპ ალბომი დაასათაურა "სამი ფუტის სიმაღლეზე და ზემოთ იწევს" (Three Feet High and Rising).
გამოყენების კონტექსტი :
1995 წელს დიდ ბრიტანეთში ფუტი, ინჩთან, იარდთან და მილთან ერთად, ოფიციალურად გამოცხადდა პირველად საზომ ერთეულად საგზაო ნიშნებისთვის და მანძილთან და სიჩქარესთან დაკავშირებული გაზომვებისთვის. სხვა სფეროებში მეტრული ერთეულები ამჟამად პირველად სისტემად ითვლება, თუმცა ფუტები კვლავ ხშირად გამოიყენება არაფორმალური წესით, განსაკუთრებით იმ ადამიანების მიერ, რომლებიც დაიბადნენ და განათლება მიიღეს ბრიტანეთში მეტრული სისტემის დამკვიდრებამდე.
ფუტი ასევე წარმოადგენს საბაზისო ერთეულს FPS სისტემაში, რომელიც იყენებს ფუტებს, ფუნტებს და წამებს, სხვა საზომი ერთეულების გამოსაყვანად, როგორიცაა პაუნდალი (ft•lb-m•s-2) - საზომი ერთეული ძალისთვის (FPS სისტემა ძირითადად ჩანაცვლდა მეტრული m.k.s სისტემით, რომელიც ეყრდნობა მეტრებს, კილოგრამებს და წამებს).
კომპონენტი ერთეულები :
- 12 დუიმი = 1 ფუტი
ჯერადი რიცხვები:
- 3 ფუტი = 1 იარდი