Գալոններ (Մեծ Բրիտանիա)
Միավոր:
- Ծավալ / տարողունակություն
Կիրառվում է աշխարհով մեկ:
- Մեծ Բրիտանիա, Իռլանդիա, Կանադա, Գայանա
Նկարագրություն:
Կայսերական գալոնը հեղուկի ծավալը կամ հեղուկ պահելու կոնտեյների տարողունակությունը և ոչ թե՝ հեղուկի զանգվածը չափելու միավոր է: Այդպիսով, մի հեղուկի գալոնը կարող է այլ հեղուկի գալոնից տարբեր զանգված ունենալ:
Հեղուկի կայսերական գալոնը սահմանված է որպես 4.54609 լիտր և հետևաբար մոտավորապես 4,546 խորանարդ սանտիմետր (մոտ 16.5 սմ3) տարածություն է զբաղեցնում:
ԱՄՆ հեղուկ գալոնը և ԱՄՆ չոր գալոնը տարբեր միավորներ են և տարբեր կերպ են սահմանվում: ԱՄՆ հեղուկ գալոնը սահմանվում է որպես 231 խորանարդ դյույմ և հավասար է մոտ 3.785 լիտրի: Մեկ կայսերական գալոնը հավասար է մոտավորապես 1.2 ԱՄՆ հեղուկ գալոնի:
ԱՄՆ չոր գալոնը պատմականորեն հացահատիկների կամ այլ չոր ապրանքների չափման համար կիրառվող միավոր է: Այլևս լայնորեն չի կիրառվում, բայց բոլորովին վերջերս սահմանվել է որպես 268,8025 խորանարդ դյույմ:
Սահմանում:
Կայսերական (Մեծ Բրիտանիա) գալոնը պաշտոնապես սահմանվել է որպես 4.54609 լիտր:
Ծագումը:
Գալոնը ծավալ կամ տարողունակություն չափելու անտիկ միավոր է, որը բազմաթիվ տարբերակներ ունի՝ կախված աշխարհագրությունից և հիմնված այն բանի վրա, թե ինչ նյութ է չափվում:
1824թ.-ին Մեծ Բրիտանիայում կայսերական գալոնը սահմանվեց որպես 10 ֆունտ թորած ջրի ծավալ, որը չափվում է հատուկ ձևով որոշակի մթնոլորտային պայմանների ներքո: 1963թ.-ին Կշիռների և չափումների ակտը վերահստակեցրեց սկզբնական սահմանումը որպես ծավալ, որն զբաղեցնում է 0.998859 գ/մլ խտությամբ 10 ֆունտ (4.5 կգ) կշռով թորած ջուրը, որը կշռվել է 0.001217 գ/մլ խտությամբ օդում, այլ ոչ թե՝ 8.136 գ/մլ խտության պայմաններում կշռվածը:
Սկսած 1985թ.-ի Կշիռների և չափումների ակտից՝ կայսերական (Մեծ Բրիտանիա) գալոնը պաշտոնապես սահմանվեց որպես 4.54609 լիտր:
Տարածված հղումներ:
- Լցնովի գարեջրի ստանդարտ կեգը Մեծ Բրիտանիայում 11 կայսերական գալոն է պարունակում:
- Բենզինի կայսերական գալոնը Մեծ Բրիտանիայի համար սովորական 4-դռնանի ընտանեկան ավտոմեքենային (ինչպես, օրինակ՝ Vauxhall/Opel Astra 1.4i) երթևեկելու համար կապահովի միջինը 46.3 մղոն (74.5 կմ):
- Բենզինի կայսերական գալոնը Porsche 911 (996)-ին երթևեկելու համար կապահովի միջինը 23.9 մղոն (38.5 կմ):
Օգտագործման համատեքստ:
Ի պատասխան ԵՄ դիրեկտիվներիэ 1993թ. Իռլանդիայում և 1994թ. Մեծ Բրիտանիայում առևտրի և պաշտոնական նպատակներով օգտագործման համար կայսերական գալոնը հանվել է իրավաբանորեն սահմանված չափման միավորների ցուցակից:
Սակայն գալոնը դեռևս պաշտոնապես թույլատրված է որպես երկրորդական կամ հավելյալ միավոր և ամենից հաճախ լայնորեն օգտագործվում է բենզինի քանակությունների չափման դեպքում և գարեջրի պես սպառման հեղուկների առևտրում, որոնք վաճառվում են բարելներով կամ կեգերով, որոնք հանդիսանում են կայսերական գալոնի ստանդարտ բազմապատկիչներ:
Կայսերական գալոնը ևս հաճախ օգտագործվում է Մեծ Բրիտանիայում՝ հեղուկների մեծ ծավալներ պարունակող կոնտեյներների տարողունակությունը նկարագրելու համար, ինչպես օրինակ՝ ջրի տակառները:
Կանադայում կայսերական գալոնի առաջնային օգտագործումը կապված է շարժիչների վառելիքի ծախսի նկարագրության հետ: Բենզինը վաճառվում է լիտրերով, բայց շարժիչի վառելիքի ծախսը հաճախ արտահայտվում է մեկ գալոնով անցած մղոնների տեսքով:
Բաղադրիչի միավորներ:
- Կայսերական գալոնները կարող են նշվել բազմաթիվ որոշակի միավորներով, սակայն այն միավորը, որով Մեծ Բրիտանիայում ամենից հաճախ նշվում է գալոնը պինտան է:
- 1 կայսերական գալոնը = 8 պինտայի
Բազմապատիկներ:
- 36 կայսերական գալոնը = 1 կայսերական (Մեծ Բրիտանիա) բարելի